پروب سونوگرافی
پروب سونوگرافی یکی از مهمترین ابزار و تجهیزات پزشکی است که برای انجام سونوگرافی مورد استفاده قرار میگیرد.
پروب برای انتقال سیگنال های الکتریکی به اسیلوسکوپ استفاده میشود. پروب با بدن بیمار و آن قسمتی که نیاز به سونوگرافی دارد تماس پیدا میکند و سیگنال های الکتریکی را به اسیلوسکوپ انتقال میدهد. استفاده از پروب کار سونوگرافی را آسان میکند و با کشیدن شدن روی پوست به راحتی تصاویر را روی مانتیور انتقال میدهند.
پروب با نام مبدل های سونوگرافی نیز شناخته میشوند و به دو روش مکانیکی و الکتریکی کار میکنند. پروب ها در حقیقت امواج صوتی را به سمت بدن میفرستند و سپس تصاویر دریافت شده را به مانیتور منتقل میکنند.
پروب های مکانیکی برای سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی استفاده میشوند و معمولا طول عمر کمتری دارند. اندازه این پروب ها بزرگتر است و عملکرد کندتری دارند. مبدل های الکتریکی اما قابلیت ایجاد تصاویر واقعی را ندارند. همچنین طول عمر بیشتری دارند.
استفاده از پروب برای سونوگرافی یک روش ایمن برای معاینه است. البته مرغوب بودن پروب ها نیز مورد توجه است و تاثیر زیادی روی کیفیت تصاویر دریافتی در زمان سونوگرافی دارد.
پروب سونوگرافی انواع مختلفی دارد و برخی از آنها برای معاینه روی پوست کشیده میشوند. اما برخی دیگر باید وارد بدن شوند. به طور مثال برای سونوگرافی رحم باید پروب روی پوست کشیده شود. اما برای معانیه واژینال، پروب را وارد بدن میکنند.
انواع پروب سونوگرافی
براساس فاکتورهای مختلف میتوان پروب سونوگرافی را در انواع مختلف دسته بندی کرد. به طورکلی سه مدل پروب پرکاربرد وجود دارد که به صورت عمومی مو.رد استفاده قرار میگیرند. اما برخی از انها تنها برای موارد خاص مورد استفاده هستند. یکی از این نمونه ها پروب مدادی است که تنها برای سنجش جریان خون و سرعت امواج صوتی در خون استفاده میشود.
پروب منحنی (Curved-probe)
این مدل از پروب های سونوگرافی، آرایش کریستال پیزو الکتریک دارند که به صورت منحنی است. پس شکل میدان این دستگاه یه صورت منحنی یا کروی دیده میشود و برای تصویربردای عمیق مناسب است.
برای سونوگرافی های شکمی از پروب منحنی استفاده میشود. این پروب برای تصویربردای عمی مناسب تر است . زیرا در عمق بیشتر رزولوشن تصاویر کاهش پیدا میکند. اما پروب منحنی رزولوشن را کاهش نمیدهد و برای تصویربرداری شکمی مناسب تر است.
برای تصویربرداری‌های شکمی کودکان و نوزادان از پروب‌های میکرو کانوکس استفاده میشود.
پروب خطی (Ultrasound-linear-probe)
پروب خطی فرکانس بالایی ایجاد میکند و برای تصویربردای عروق مناسب است. از این جهت به آن پروب عروقی نیز گفته میشود. شکل میدان مغناطیسی این پروب مستطیل شکل است و برای سونوگرافی پستان، تیروئید، تاندون و لاپاروسکوپی استفاده میشود.
پروب فازی (Ultrasound-fuzzy-probe2)
پروب فازی آراه کمتری نسبت به دو مدل قبلی دارد و میدان دید وسیعی ایجاد نمیکند. میدان این پروب به شکل مثلث است و برای سونوگرافی شکمی و قلبی کاربرد دارد.
پروب مدادی (Pencil)
پروب مدادی یا دالپر CW برای اندازه گیری جریان خون و سرعت صدا در خون کاربرد دارد و به یک پرینتر کوچک مجهیز است. این دستگاه دارای فرکانس پایین ۲ تا ۸ مگاهرتز می باشد.
پروب غدد درون ریز (endocavity)
این مدل ها از پروب های سونوگرافی مختص غدد درون ریز است و امکان تصویربردای داخلی را فراهم میکند. این مدل متناسب با شرایط قرارگیری در حفره های بدن طراحی شده است.
پروب غدد درون ریز شامل اندوواژینال، اندورکتال و پروب‌های تصویربرداری حفرات هستند. این مدل به طور کلی کوچک است و دارای فرکانس های متفاوتی در رنج ۳.۵ تا ۱۱.۵ مگاهرتز می باشند.
پروب داخل مری (TEE)
این پروب همانند پروب غدد درون ریز دارای پرینتر است و برای آزمون های داخل بدن کاربرد دارند. این پروب از طریق مری داخل بدن میشود و معمولا در کاردیولوژی یا بررسی قلب برای دریافت تصاویر بهتر کاربرد دارند. رکانس این پروب در محدوده ۳ تا ۱۰ هرتز است.
انواع تصاویر سونوگرافی
پروب ها امکان انواع مختلفی از تصویربرداری را میدهند. به این ترتیب میتوان تصاویر دو بعدی، سه بعدی و چهار بعدی داشت. این تصاویر تفاوت جامعی با هم دارند.
تصاویر دو بعدی صاف هستند اما تصویر سه یعدی حجم دارد و تشخیص عارضه ها و موارد مشکوک در سونوگرافی سه بعدی آسان تر است.
تصوایر دو بعدی به کمک کریستال های پیزو الکتریک دریافت میشوند و روی مانیتور قابل نمایش اند.
تفاوت دیگر سونوی دو بعدی و سه بعدی این است که تصویر دو بعدی سونوگرافی در همان لحظه ایجاد نمیشود.
پروب سونوگرافی سه بعدی معمولا مکانیکی است. این مدل ارازن تر است و قابلیت ایجاد تصاویر پیشرفته تر را دارند اما این تصاویر در زمان واقعی ایجاد نمیشوند.
پروب های سونوگرافی چهار بعدی هرمی شکل است و دارای آرایه های ماتریکس می باشد. این پروب با استفاده از پالس سونوگرافی تصاویر واقعی را در زمان واقعی ایجاد میکنند. کاربرد سونوگرافی چهار بعدی برای اکوکاردیوگرافی قلب جنین و بزرگسالان کاربرد دارد.
