تجهیزات دامپزشکی
تجهیزات دامپزشکی مجموعه تجهیزاتی است که با محوریت استفاده در امور پزشکی مربوط به دام طراحی و تولید شده اند. این تجهیزات مانند تجهیزات پزشکی برای انسان عمل میکنند و شبیه به همان ابزار و تجهیزات می باشند.
این تجهیزات بسته به نوع دام و کارهای درمانی و تشخیصی دامپزشکی، متفاوت اند. تجهیزات مربوط به دام های کوچک عموما ظریف تر هستند و تجهیزات مربوط به دام های بزرگ بزرگ تر و قوی تر ساخته میشوند. هر حوزه دامپزشکی تجهیزات مخصوص خود را دارد و تجهیزات و لوازم دامپزسکی حیوانات بزرگ برای دام های کوچک قابل استفاده نخواهد بود. اما برخی از تجهیزات پزشکی مورد استفاده برای دام های بزرگ را میتوان برای دام کوچک نیز استفاده کرد.
انواع سرنگ دامپزشکی
به طور کلی تزریق برای دام به سه شکل زیرجلدی، عضلانی و وریدی انجام میشود. تزریق زیر جلدی ریسک کمتری دارد. به این منظور از انواع سرنگ های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک استفاده میگردد.
سرنگ نیمه اتوماتیک برای ماکیان و در مرغ داری ها استفاده میشود و برای تزریق دارو واکسن می باشد. گنجایش این سرنگ ها ۱ سی سی یا ۲ سی سی است و به طور کلی تزریق نباید بیش از ۱۰ سی سی باشد.
تزریق معمولا با سرنگ های یکبار مصرف انجام میشود که از جنس فایبرگلاس می باشند.
انواع سیستم و تجهیزات دامپزشکی
سیستم ها و تجهیزات دامپزشکی شامل انواع دستگاه های تصویربردای، جراحی و … میشوند و برند های مختلفی اقادم به تولید این تجهیزات مینمایند.
دستگاه رادیولوژی دامپزشکی
برای تشخیص زودهنگام و راحت تر بیماری ها در حیوانات و دام ها از دستگاه های رادیولوژی دامپزشکی استفاده میشود. در این روش از اشعه ایکس استفاده میشود که میزان اشعه و مدت تابش آن برای هر حیوان تفاوت دارد. اشعه ایکس از مواد گاز، مایع و جامد عبور میکند و تنها از سرب به دلیل دارا بودن عدد اتمی بالا عبور نمی نماید.
این دستگاه بخش های مختلفی دارد و برای تصویربرداری ریه و استخوان از آن استفاده میگردد. از رادیولوژی دیجیتال برای آنژیوگرافی و از سی تی اسکن برای بررسی قسمت های مختلف بدن حیوانات استفاده میشود.
لازم است تا در زمان انجام تصویربردای بدن حیوان ثابت باشد و کوچکترین حرکتی نداشته باشد. به این جهت حیوان بیهوش میشود. کوچکترین حرکت در تصویر اختلال ایجاد میکند و تصویر واضح نخواهد بود.
دستگاه های رادیولوژی علاوه بر مدل ثابت، در دو نوع موبایل و متحرک وجود دارند. مدل پرتابل آن برای حیوانات با جثه بزرگ تر مورد استفاده می باشد. این مدل با باتری کار میکند و به راحتی قابل جابجایی است و شدت کمتری دارد.
مدل موبایل دستگاه رادیولوژی دامپزشکی با برق کار میکند و به راحتی در تمام بخش های بیمارستان یا کلینیک دامپزشکی قابل استفاده است. این دستگاه برای معاینه حیوانات بالای ۱۰۰ کیلوگرم استفاده میشود و برای تصویربرداری از قفسه سینه، سر و پنجه کاربرد دارد.
دستگاه سونوگرافی
دستگاه سونوگرافی دام از تجهیزات دامپزشکی مهم به شمار میرود. این دستگاه تصویر فضضای داخلی بدن حیوان را نشان میدهد تا پزشک از مشکلات آن آگاه شود. استفاده از این دستگاه در تشخیص بیماری دام بسیار مهم است و برای انواع دام از جمله، گاو، گوسفند، بز، سگ و … کاربرد دارد.
دستگاه سونوگرافی با استفاده از امواج اولتارسونیک به ایجاد تصاویر کمک میکند و هیچ خطری برای بدن حیوان نخواهد داشت.
از سونوگرافی برای تشخیص بارداری حیوان، تعیین جنسیت، تعیین دوقلوزایی، اختلالات تخمدان، تشخیص کیست های رحمی و کنترل بیماری های متابولیک استفاده میشود.
انواع دستگاه های سونوگرافی دامپزشکی
دستگاه سونوگرافی دامپزشکی بر حسب حجم و ابعاد متفاوت است و دارای مدل های مختلف می باشد.
دستگاه سونوگرافی مبله
این مدل از دستگاه سونوگرافی دارای کیبورد، مانیتور بزرگ و کنسول است که برای تصویربرداری تخصصی در کلینیک های دامپزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. این مدل حجم بالا و ابعاد و وزن زیادی زیادی دارد و به صورت ثابت مورد استفاده قرار میگیرد.
دستگاه سونوگرافی پرتابل
مدل پرتابل دستگاه سونوگرافی نسبت به دستگاه های مبله وزن کمتری دارد و حمل آن آسان تر است. برخی از انواع این دستگاه شبیه به لپ تاب هستند و ممکن است بدون باتری یا با باتری کار کنند.
دستگاه سونوگرافی پرتابل هندهلد
این مدل دارای وزن حدود ۴۰۰ الی ۶۰۰ گرم است و به دستگاه سونوگرافی فوق کوچک شناخته میشود. این دستگاه مانند موبایل داخل جیب جا میگیرد و بسیار کم حجم است. باتری این دستگاه قوی است و برای دام های سبک مورد استفاده است.
دستگاه رادیوگرافی دامپزشکی
استفاده از دستگاه رادیوگرافی محاسباتی یا Computed Radiography هزینه کمتری نسبت به سایر روش های تصویربرداری دارد. در این دستگاه از یک منبع اشعه ایکس استفاده میشود.
این دستگاه هزینه بالایی دارد اما به دلیل نحوه عملکرد و قابل استفاده بودن صفحت فسفری سایر هزینه ها را کاهش میدهد. مزیت این دستگاه کیفیت بالای تصاویر آن نسبت به سایر روش های تصویربرداری است.
لاپاروسکوپی دامپزشکی
این دستگاه نوعی جراحی نوین در پزشکی است که برای دام نیز مورد استفاده قرار میگیرد. لاپاروسکوپی یک جراحی غیر تهاجمی است که در ان از لوله های سخت و غیر قابل انعطاف استفاده میگردد. این عمل با ایجاد شکاف های کوچک روی شکم انجام میشود که لوله ها از راه این شکاف ها وارد بدن میگردند.
گاز دی اکسید کربن از طریق این لوله ها وارد شکم حیوان شده و باعث میشود تا اعضاء از دیواره شکم فاصله بگیرند. تجهیزات از طریق لوله های وارد شکم بیمار میشوند تا جراحی انجام گیرد.
مهمترین مزیت این روش بهبود سریعتر و کاهش احتمال عفونت پس از جراحی است. هرچه مدت زمان انجام عمل کمتر باشد، مدت بیهوشی بیمار نیز کمتر است و بهبودی زودتر اتفاق میافتد.
دستگاه MRI دامپزشکی
دستگاه MRI دامپزشکی با استفاده از یک میدان مغناظیسی قوی و امواج رادیویی و یک رایانه اطلاعات به دست آمده را پردازش میکند و تصاویر مختلفی از قسمت های مختلف بدن ارائه میدهد. امکان مشاهده تصاویر از طریق مانیتور و هم با پرینت گرفتن وجود دارد.
روش MRI دقیق تر از سایر روش ها عمل میکند و به دلیل عدم استفاده از اشعه ایکس در آن خطر کمتری نیز دارد. از این روش برای تشخیص انواع بیماری های التهاب و تومور مغزی و ستون فقرات و … استفاده میشود.
برای انجام بهتر ام آر آی حیوانات لازم است تا بیهوشی انجام گیرد. زیرا حرکت بدن حیوان زیر دستگاه تصاویر را خراب میکند.
تجهیزات جراحی دامپزشکی
این دسته از تجهیزات دامپزشکی مختص جراحی دام و حیوانات طراحی شده و برخی از آنها شبیه همان تجهیزات جراحی برای انسان است. این تجهیزات براساس نوع دام متفاوت است و برای دام های کوچک و بزرگ نیز تفاوت دارند.
این دسته از تجهیزات پزشکی مربوط به دام ها به دو نوع تخصصی و عمومی تقسیم میشوند. برخی از سیستم های مورد استفاده در جراحی دامپزشکی شامل تخت، ماشین بیهوشی، جراغ جراحی، ساکشن و … می باشد.
هرکدام از این تجهیزات بسته به نوع دام متفاوت اند و ویژگی های خاص خود را دارند. تخت های جراحی مورد استفاده برای دامپزشکی قابلت پوزیشن دادن به حیوان را دارند و کار جراح را راحت تر و دقیق تر میکنند.
ماشین بیهوشی دامپزشکی
این دستگاه برای بیهوشی حیوانات در جراحی های مربوط به دام بسیار پرکاربرد است و جهت حفظ بیهوشی در زمان عمل جراحی استفاده میشود.
بسته به نوع دام، ماشین بیهوشی متفاوتی به کار گرفته میشود و مهمترین ویژگی این دستگاه این است که باید در طول عمل حیوان را ونتیله کند.
برای حیوانات و دام های بزرگ از دستگاه بزرگ تر و پرقدرت تری استفاده میشود.
دستگاه ساکشن دامپزشکی
دستگاه ساکشن مورد استفاده برای جراحی دام تفاوت ندانی با دستگاه ساکشن مورد استفاده برای انشان ندارد و عموما از نوع پرتابل است. این دستگاه جهت جمع آوری ترشحات و خون آبه حیوان در طول جراحی مورد استفاده می باشد و با باتری داخلی کار میکند. باتری این دستگاه با برق شهری کار میکند.
