همه چیز درباره دیابت

در این مطلب میخواهیم همه چیز درباره دیابت را بررسی کنیم و از علل ابتلا به این بیماری، انواع آن وشیوه کنترل بیماری صحبت کنیم.

در ابتدا لازم است تا تعریفی از این بیماری ارائه شود. زمانیکه بدن یک شخص نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند یا انسولین تولید در بدن درست استفاده نشود، فرد به دیابت مبتلا خواهد شد.

انسولین هورمونی است که در لوزالمعده تولید میشود و قند را از خون گرفته و به داخل سلول های بدن منتقل میکند. این قند باید به عنوان انرژی در بدن استفاده شود. در بیماران دیابتی سلول ها نمیتوانند قند را به خوبی جذب کنند. در بیماران دیابتی میزان انسولین کم است و یا به دلایلی تاثیر کافی را در جذب قند ندارد. میزان قند خون یا گلوکز در خون بالا میرود و به مرور این مشکل آسیب جدی به اعضای بدن میرساند.

انواع دیابت

– دیابت نوع یک

در دیابت نوع یک بیمار وابسته به انسولین است. این نوع دیابت به دلایل ژنتیکی یا محیطی رخ میدهد و هنوز علت اصلی ان شناسایی نشده است. ممکن است فرد در هر سنی به دیابت نوع یک مبتلا شود. اما این نوع در کودکان و جوانان شایع تر است.

– دیابت نوع دو

دیابت نوع دو یا دیابت غیروابسته به انسولین، شایع ترین نوع دیابت در جهان است. این بیماری به دلیل مقاومت سلول های بدن در برابر انسولین رخ میدهد و بیشتر در بزرگسالان دیده میشود. این بیماری ممکن است به دلیل افزایش وزن، کاهش تحرک و تغذیه نامناسب رخ بدهد.

دیابت نوع دوم همچنین در بین زنان باردار در صورت افزایش قندخون رخ میدهد و پس از زایمان از بین میرود. اما مادران در سالهای پس از زایمان نیز ممکن است دچار دیابت نوع دو شوند.

عوارض دیابت

عوارض بیماری دیابت در صورت تشخیص دیرهنگام و کنترل نکردن میزان قندخون میتواند برای بیمار بسیار شدید باشد. این بیماری در بلند مدت میتواند ناراحتی ها و آسیب های زیادی به بدن وارد کند. با دانستن همه چیز درباره دیابت و تشخیص سریع آن میتوان از این مشکلات جلوگیری کرد.

بیماری های ناشی از افزایش قندخون شامل بیماری های کلیوی، مشکلات بینایی، بیماری های قلبی و عروقی و ناراحتی های اعصاب محیطی بشود. اختلالات حسی و ایجاد زخم های مزمن در بیماران دیابتی در صورت شدید بودن ممکن است به قطع عضو نیز منجر شود.

درمان بیماری دیابت

درمان دیابت از هر نوع تنها با کنترل سطح قندخون (گلوکز) امکان پذیر است. این فاکتور باید در سطح نرمال بماند و کمترین نوسان را داشته باشد. اندازه گیری مزان قندخون با دستگاه تست قندخون میسر است و به کنترل بیماری کمک میکند.

دیابت نوع اول با ورزش، رژیم غذایی مناسب و تزریق انسولین قابل کنترل و درمان است. دیابت نوع دو نیز با کاهش وزن و رژیم غذایی قابل کنترل می باشد.

دارو برای دیابت نوع دو معمولا برای زنان باردار و یا مادران شیرده تجویز نمیشود. این داروها به طور کلی برای بیماران مبتلا به نوع دوم دیابت و جهت افزایش تولید انسولین توسط لوزالمعده، کاهش میزان گلوکز آزاد شده از کبد، افزایش حساسیت (پاسخ) سلول‌ها به انسولین، کاهش جذب کربوهیدرات‌ها از روده و تخلیه آهسته معده، برای هضم غذا و جذب کمتر در روده استفاده میشوند.

مصرف چه غذاهایی موجب بروز بیماری دیابت میشود؟

غلات پاک شده مانند برنج سفید، آرد سفید، نان سفید و سیب زمینی سرخ شده که حاوی مقادیر زادی نشاسته هستند.
سبزیجات کنسوری که حاوی مقدار زیادی نمک هستند یا با کره و پنیر و سس یا ترشی و شور درست شده اند.
کمپوت میوه یا میوه های کنسرو شده که حاوی شکر هستند.
میوه های خشک شده، انواع استیل، مربا، ژله، انواع آب میوه نیز موجب ابتلا به دیابت میشوند.
پروتئین ها شامل، گوشت سرخ شده، قسمت های چرب گشوت مانند دنده ها، گوشت فرآوری شده (کالباس، سوسیس، بیکن و …) و همچنین انواع گوشت پرندگان با پوست
لبنیات شامل شیرپرچرب، ماست پرچرب، پنیر پرچرب و بستنی پر چرب نیز باعث بالا رفتن قندخون خواهد شد.
همچنین مصرف شیرینی جات و به طور کلی مواد غذایی حاوی ترانس (چربی اشباع شده) که از محصولات حیوانی گرفته شده است، میتواند مشکلات قلبی و دیابت را به همراه داشته باشد.
نوشیدنی های گاز دار، آبمیوه های ترکیبی، چای شیرین، قهوه با شکر و کافی میت و همچنین نوشیدنی های انرژی زا

رژیم غذایی مناسب بیماران دیابتی

همانطور که تا اینجا همه چیز درباره دیابت گفته شد، باید تاکید کرد که متعادل نگه داشتن سطح قندخون از ضروریات کنترل دیابت است. از جمله مواد غذایی مناسب برای بیماران دیابتی شامل موارد زیر میشود.

اغلب نان های مصرفی شامل کربوهیدارت هستند و استفاده از آنها قندخون را بالا میبرند. بیماران دیابتی بهتر است از نان گندم کامل استفاده کنند و مصرف کربوهیدارت را کنار بگذارند. نان گندم حاوی مقادیر زیادی سبوس گندم است و فیبر زیادی دارد. استفاده از این نان ها مقدار قند خون را ثابت نگه میدارد.

میوه های آبدار مانند خربزه، آناناس و هندوانه که شاخص گلیسمی ۵۵ یا کمتری دارند برای بیمار دیابتی مناسب اند. این میوه آب زیادی دارند و میتوانند قند طبیعی شان را در حد متعادل نگه دارند. میوه های خیلی رسیده و آبدار اما برای دیابتی ها مضرند. زیرا شاخص گلیسمی آنها بالاست. میوه هایی مانند انگور، زغال اخته و سیب و انگور برای این بیماران بهتر است.

سیب‌زمینی معمولی شاخص گلیسمی بالایی دارد. بررسی‌ها نشان داده که فیبر گوشت سیب‌زمینی شیرین بسیار بیشتر از پوست آن است. مصرف این نوع سیب‌زمینی از برخی علائم دیابت می‌کاهد و قند خون را تثبیت می‌کند.

جوی دو سر یا سبوس جوی دوسر دارای شاخص گلیسمی کمتر از ۵۵ است و میزان قندخون را کاهش میدهد همچنین دارای بی گلوکان است و از مقدار قند غذاها کم میکند. همچنین واکنش بدن به انسولین پس از مصرف غذا را کاهش میدهد.

به توصیه برخی پزشکان بهتر است مصرف جوی دو سر کم باشد. هر فنجان جو دو سر حاوی ۲۸ گرم کربوهیدارت است .

از مواد خوراکی دیگر مناسب برای بیماران دیابتی دانه ها، حبوبات، سیر، ماست و ماهی آب های سرد می باشد. بهترین ماهی ها برای بیماران دیابتی ماهی های آب یرد هستند که مصرف آنها از دیابت پیشگیری میکند.